De elementen van de STOP-tekststructuren zijn onder te verdelen in structuurelementen, elementen met inhoud en de inhoud zelf.
Structuurelementen zijn elementen die de tekst structureren maar zelf geen inhoud bevatten. In de Vrijetekststructuur is dat het element Divisie.
Elementen met inhoud zijn die elementen die inhoud bevatten maar niet zelf inhoud zijn. In de Vrijetekststructuur is dat het element Divisietekst.
De inhoud zelf is dat wat in de Divisietekst staat. Voorbeelden van de vorm die de inhoud kan aannemen zijn Alinea, Tabel en Figuur. In de navolgende tekst gebruiken we ‘tekstelement’ als term voor de drie elementsoorten tezamen.
De opmaak van de tekst, waaronder die van de Koppen, wordt bepaald door de applicaties die de tekst tonen: officielebekendmakingen.nl, de regelingenbanken op overheid.nl en DSO-LV. De toepassingsprofielen bevatten daarom geen voorschriften over de opmaak van de elementen en hun Koppen. Ten behoeve van de mensleesbare tekst in het proces van opstellen van en besluitvorming over het omgevingsdocument, voorafgaand aan de bekendmaking en consolidatie, kan de plansoftware -door leverancier of bevoegd gezag te bepalen- opmaak aan de tekst toevoegen.
De Vrijetekststructuur kent de volgende elementen:
- Divisie: STOP-structuurelement dat gebruikt wordt voor de structurering van vrije tekst. Optioneel element. Komt zo vaak voor als gewenst. Divisie kan genest worden, oftewel hiërarchisch ingedeeld worden in verschillende niveaus van Divisie. Indien gebruik gemaakt wordt van Divisie, bevat de Divisie van het laagste hiërarchische niveau het element Divisietekst. In de hiërarchische indeling van de Divisies kunnen geen niveaus worden overgeslagen.
- Kop: STOP-element dat de Kop bevat. Verplicht element. Komt 1 keer voor. Bevat ten minste één van de Kopelementen Label, Nummer en Opschrift; ieder van deze elementen komt 0 of 1 keer voor. Optioneel kan het element Subtitel worden toegevoegd.
- Gereserveerd: leeg STOP-element waarmee bij weergave op overheid.nl en in DSO-LV de tekst ‘Gereserveerd’ wordt gegenereerd. Optioneel element. Komt 0 of 1 keer voor. Mag alleen voorkomen in een Divisie binnen de Regeling, niet in het besluit. Indien in een Divisie het element Gereserveerd wordt gebruikt mag in die Divisie geen van de elementen Divisie of Divisietekst voorkomen.
- Vervallen: leeg STOP-element waarmee bij weergave op overheid.nl en in DSO-LV de tekst ‘Vervallen’ wordt gegenereerd. Geeft aan dat de Divisie de status ‘vervallen’ heeft; het is niet langer juridisch geldig en heeft geen inhoud meer. Optioneel element. Komt 0 of 1 keer voor. Mag alleen voorkomen in een Divisie binnen de Regeling niet in het besluit. Indien in een Divisie het element Vervallen wordt gebruikt mag in die Divisie geen van de elementen Gereserveerd, Divisie en Divisietekst voorkomen
- Wanneer binnen de Divisie de elementen Gereserveerd of Vervallen niet voorkomen: een verplichte keuze tussen:
- Divisie (van een lagergelegen niveau) en/of,
- Divisietekst: STOP-element dat de inhoudelijke bouwsteen is voor de Vrijetekststructuur. Onder voorwaarde verplicht element: alleen te gebruiken wanneer binnen het bovenliggende element de elementen Gereserveerd en Vervallen niet voorkomen; is dan verplicht en komt dan ten minste 1 keer voor.
- Kop: STOP-element dat de Kop bevat. Optioneel element. Komt 0 of 1 keer voor. Indien Kop voorkomt bevat het ten minste één van de Kopelementen Label, Nummer en Opschrift; ieder van deze onderdelen komt 0 of 1 keer voor. Optioneel kan het element Subtitel worden toegevoegd.
- Gereserveerd: leeg STOP-element waarmee bij weergave op overheid.nl en in DSO-LV de tekst ‘Gereserveerd’ wordt gegenereerd. Optioneel element. Komt 0 of 1 keer voor. Mag alleen voorkomen in een Divisietekst binnen de Regeling, niet in het besluit. Indien in een Divisietekst het element Gereserveerd wordt gebruikt mag in die Divisie geen van de elementen Divisie of Divisietekst voorkomen.
- Vervallen: leeg STOP-element waarmee bij weergave op overheid.nl en in DSO-LV de tekst ‘Vervallen’ wordt gegenereerd. Geeft aan dat de Divisietekst de status ‘vervallen’ heeft; het is niet langer juridisch geldig en heeft geen inhoud meer. Optioneel element. Komt 0 of 1 keer voor. Mag alleen voorkomen in een Divisietekst binnen de Regeling, niet in het besluit. Indien in een Divisietekst het element Vervallen wordt gebruikt mag in die Divisie geen van de elementen Gereserveerd, Divisie en Divisietekst voorkomen.
- Inhoud: STOP-element voor de inhoud. Onder voorwaarde verplicht element: alleen te gebruiken wanneer binnen de Divisietekst de elementen Gereserveerd en Vervallen niet voorkomen; is dan verplicht en komt dan (per Divisietekst) ten minste 1 keer voor. Het element Inhoud bevat ten minste één van de inhoud-elementen Alinea, Begrippenlijst, Citaat, Figuur, Formule, Groep, Lijst, Tabel en Tussenkop. Deze elementen zijn desgewenst binnen het element Kadertekst te plaatsen. De opsteller bepaalt zelf wat tot een Divisietekst behoort: alle Inhoud-elementen die STOP kent kunnen worden gebruikt.
Zoals hierboven getoond wordt kan een divisie een lager gelegen divisie en/of een divisietekst bevatten. Hier zitten geen restricties aan waardoor de opsteller volledige vrijheid heeft in het opstellen van tekst. Hierdoor zijn brede annotatie clusters mogelijk waardoor het geadviseerd wordt voor of tijdens het opstellen van een tekst na te denken hoe men wil annoteren. De divisie van het laagste niveau moet een divisietekst bevatten. De divisietekst kan echter voorkomen onder een divisie van ieder niveau, ook als er divisies van lagere niveaus zijn.
Voor de vrijetekststructuur is de divisietekst verplicht en de divisie optioneel. Er moeten dus altijd een of meer divisieteksten voorkomen, er hoeft geen divisie te zijn. Er hoeft dus ook geen hiërarchie in de tekst aanwezig te zijn.
Divisie, divisietekst en tekstdeel
Voor het lichaam van de regeling van omgevingsdocumenten met een Vrijetekststructuur onderscheidt het IMOW de objecttypen Divisie, Divisietekst en Tekstdeel. Divisie geeft structuur aan de tekst en is een zelfstandige eenheid van (een of meer) bij elkaar horende beleidsteksten. De Divisietekst bevat de inhoud en is de kleinste zelfstandige eenheid van tekst. Tekstdeel is een abstract concept waarmee een deel van een tekst wordt beschreven. Het tekstdeel wordt gebruikt om aan verschillende onderdelen van een divisie en divisietekst locaties en annotaties met de inhoudelijke IMOW-objecten te kunnen koppelen. Een divisie en divisietekst bevat altijd ten minste één tekstdeel, maar wanneer dat gewenst is, kunnen divisies en divisieteksen meerdere tekstdelen bevatten. Doordat tekstdelen zowel aan Divisies als aan Divisieteksten gekoppeld kunnen worden, is het mogelijk om te annoteren op het niveau van het element dat inhoud bevat (Divisietekst) én op het niveau van structuurelementen (Divisie).
De annotaties kunnen een locatie, gebiedsaanwijzing, thema of hoofdlijn zijn. In het kader van beheren en muteren moet iedere annotatie via een separaat Tekstdeel gekoppeld worden. Tekstdeel wordt gebruikt om aan verschillende onderdelen van een Divisie of Divisietekst locaties en andere annotaties te kunnen koppelen. Er kunnen meerdere tekstdelen naar een (of meerdere) divisie(s) of divisietekst(en) verwijzen. Zie afbeelding hieronder.
Conceptuele weergave van divisie en tekstdelen
Let op dat het STOP-tekstmodel de structuurelementen Divisie en Divisietekst kent en IMOW de objecttypen Divisie en Divisietekst. Ze zijn niet hetzelfde. De STOP-structuurelementen Divisie en Divisietekst worden gebruikt voor alle onderdelen van besluiten en regelingen die geen artikelen bevatten. Dat is ruimer dan de OW-objecten Divisie en Divisietekst, die alleen kunnen voorkomen in het lichaam van de Regeling van omgevingsdocumenten met Vrijetekststructuur.
Bij bevraging in bijvoorbeeld DSO-LV zal altijd de volledige inhoud onder de divisie en divisietekst als resultaat worden weergegeven en nooit het individuele tekstdeel. Door te annoteren met locatie is het mogelijk om in een viewer met een klik op de kaart de daar relevante onderdelen van de tekst te vinden. Locatie wordt gebruikt om het gebied vast te leggen waarover een divisie of divisietekst iets zegt. Het is niet verplicht een locatie aan een tekstdeel te koppelen.
Verder is het mogelijk om andere annotaties op divisie en divisieteksten toe te passen. Annoteren is noodzakelijk om het bevragen van de inhoud in DSO-LV mogelijk te maken. Ook is het annoteren noodzakelijk om de inhoud op een betekenisvolle manier te verbeelden op de kaart in DSO-LV. Meer informatie over annoteren is te vinden op de volgende pagina: Annoteren vrije tekststructuur | Wegwijzer TPOD. Hoofdstuk 7 uit het betreffende toepassingsprofiel legt het Annoteren met OW-objecten ook uitgebreid toe: De toepassingsprofielen.